DVOSTRUKI (DUPLI) KRST GODINE

         Obični krst ima dva pravca: uspravni i poprečni pravac. Dvostruki ili dupli krst ima tri pravca: jedan uspravni i dva poprečna.

         Pravac SN je uspravni pravac dvostrukog krsta. To je svakodnevno pomijeranje Sunca u pravcu jug-sjever i obrnuto.

        Tačka S je pri dnu južnog neba i tu se Sunce nalazi na prvi dan zime (zimska kratkodnevnica, zimski solsticij, rođenje Malog Boga Sunca, Božić). Tad je najkraći dan u godini i od tog dana Sunce počinje svakodnevno da se penje ka tački N i dani postaju sve duži.

         Tačka N je na sjevernoj strani neba. To je najviša tačka na nebu u koji Sunce dolazi i tu ono stigne na prvi dan ljeta (ljetna dugodnevnica, ljetni solsticij, Vidovdan). To je najduži dan u godini. Od tog dana Sunce počinje da se spušta ka tački S i dan za danom biva kraći.

         Dva poprečna pravca znače godišnja doba:

1. zima,
2. proljeće,
3. jesen,
4. zima

         To je osnovno značenje dvostrukog krsta. Između glavnih prečki može da se vidi i sporedna treća prečka, koja ima značenje nebeskog ekvatora (0°). Ponekad se kao simboli godišnjig doba stavlaju krstići, dakle varijacija ima više i zavise od umijeća majstora.

STEĆCI U ŠUMARICAMA (KRALJEVO)

        Fotografije stećaka iz seoskog groblja u Šumaricama kod Kraljeva poslao Nenad Milenković.

 

 

 

 

SUNČEVE LJESTVE

 Gravura sa prstena iz Njemačke, srednji vijek.

         Vertikala sa kratkim poprecnim linijama predstavlja simbol Suncevih ljestava (merdevina). To je simbolika Suncevog godisnjeg puta od juga ka sjeveri i obratno. Prvo strane svijeta:

A = jug,
B = istok (krug Sunca je izlazak Sunca),
C = sjever,
D = zapad
AC = sjever-jug (jug-sjever),
DB = linija nebeskog ekvatora

 

         Godisnja doba:

 

1. zima,
2. proljece,
3. ljeto,
4. jesen

5. Strelica na dole znaci pravac Sunca od ljeta ka jeseni

 

         U pravcu AC (sjever-jug) je sest poprecnih linija, s tim da desna polovina ovih linija predstavlja sest mjeseci vremena Suncevog penjanja od pocetka zime do pocetka ljeta. Lijeva strana sa sest svojih polovina je sest mjeseci spustanja Sunca od pocetka ljeta do pocetka zime. Isto to nalazi se na stecku iz Radmilje, samo sto ovdje ljestve nisu izdijeljene po godisnjim dobima, vec samo na dvije sezone po sest mjeseci.

 

Sunceve ljestve na petroglifima i steccima.

 

KRSTJANSKI IDOLI - PERUN I SVETOVID

Brkati Perun (Petrova crkva kod Novog Pazara, 9-10. vijek).

 

Perun (Petrova crkva kod Novog Pazara, 9-10. vijek).

 

Svetovid (Petrova crkva kod Novog Pazara, 9-10. vijek).

 

SUNCE GLAVA

        Motivi na stećku u Radmilji kod Stoca i u Šumaricama kod Kraljeva.

         Krstjanska tradicija od srednjeg do 19. vijeka je sačuvana. Bogumila nije bilo, bili su dvovjerni Srbi krstjani, Srbi site vjere koju jos drzi i čuva obični srbski narod.

         Sveštenstvo SPC je grkoortodoksne vjere, a nije vjere običnog srbskog naroda. To je očigledno i eto grobovi naših predaka svjedoče to svojim nadgrobnim biljezima. Da ukinu srbsku tradicionalnu vjeru i da potpuno porobe milenijumski slobodarski duh Srbstva, grko-vatikanski vrh SPC namjerno uništava stara srbska groblja i stare nadgrobnike.

SIMBOLI STEĆAKA

 

 

        Evo šta su bradavičasti ispusti na ovom stećku:

1. Južno nebo na kojem se zbiva zimski solsticij,
2. sjeverno nebo na kojem se zbiva ljetni solsticij,
3, vrijeme jeseni,
4. vrijeme zime,
5. linija nebeskog ekvatora (istok-zapad) koja dijeli južno nebo jeseni i zime od sjevernog neba proljeća i ljeta,
6. vrijeme proljeća i ljeta,
7. sunce proljeća,
8. sunce ljeta,
9. sunce ljetnog solsticija (Vidovdan)

SIMBOLI STEĆAKA NISU TAJNA

 

         Simboli na stećcima već su opisani u literaturi simbologije, samo je stvar u tome što naši istoričari, arheolozi, antropolozi i etnolozi o simbolima pojma nemaju (kad se neupućeni upuste u tumačenje simbola, tad se dobija priča u stilu one narodne: "Što je babi milo, to joj se i snilo"). Uzmimo za primjer sliku sa jedne mikenske vaze gdje je simbolično prikazano vrijeme godine:

 

         1. zima,
         2. proljeće,
         3. ljeto,
         4. jesen

 

Stupovi zime i jeseni su kraći od stupova proljeća i ljeta, jer se to odnosi na broj svjetlosni sati (dužinu dana) u vrijeme jeseni i zime u odnosu na dužinu dana u proljeće i ljeto.

         5. spirala sunca proljeća kao vrh Božijeg žezla,
         6. spirala sunca ljeta kao vrh Božijeg žezla,
         7. tri mjeseca proljeća na sjevernom nebu produžuju se u tri mjeseca ljeta,
         8. stub je nebeska soha (sila Božija koja odrzava vrijeme, Sunce i nebo) kao držač Božijeg žezla.

 

Uglavnom se to prikazuje i na stećcima, samo različitim stilom klesarskog umjetnčkog izrazavanja uz sitnije dorade simbolike lokalnog podneblja (dole lijev kapitol, tj. vrh stupa, od neke ranohrišćanske bazilike u Srbiji).

PRIČA SIMBOLA

 

         Prehrišćanski Srbi bili su obožavatelji Sunca, odnosno kroz Sunce slavili su Boga Stvoritelja Sunca. Kao takvi vjernici pratili su nebeska zbivanja vezana za Sunce i pratili dešavanja u prirodi izazivana tim zbivanjima.

 

         Hristijanizacijom Srbi se nisu odrekli stare vjere, već su u svom hrišćanstvu zadržali i stara vjerovanja i stare običaje od kojih neki u srbskom hrišćanstvu i danas traju. Srbsko obožavanje Sunca naročito svjedoče simboli na stećcima:

 

         1. zima,
         2. proljeće,
         3. ljeto,
         4. jesen

 

Zima, proljeće, ljeto, jesen su četiri godišnja doba i to je trajanje jedne kalendarske godine.

U godini su dva vrlo značajna i jedan drugom suprotna vremenska zbivanja vezana za Sunce i to su dvije suprotne pozicije Sunca koje izazivaju ekstremne klimatske razlike što svemu otežavaju ili olakšavaju život na zemlji: zimski i ljetni solsticiji.

 

5. Zimski solsticij ili zimska kratkodnevnica je prvi dan zime kad Sunce dostiže svoju najnižu tačku na južnom nebu. To je dan rođenja Mladog Sunca, Malog Boga Božića Svarožića (u hrišćanstvu Isusa Hrista).

6. Nebeska soha, Božija sila koja podupire održava nebo da ne padne na Zemlju.

7. Ljetni solsticij (ljetna dugodnevnica na prvi dan ljeta kad Sunce dostiže svoju najvišu tačku na zenitu sjevernog neba. To je dan Svetog (Belog) Vida ili Vidovdan.

Šta će tu ono uže ili špag (8) kao ram oko svega toga? Špag (uže) je simbol mjere dužine, a ovdje je simbol mjere dužine godine.

Šta će tu ona dva grozda (9)? To je simbolika plodnosti i roda proljeća i ljeta, simboli dara Boga Dajboga.

ASIRSKI BEL I BELI VID

Simbol

GEOGLIF-TAMGA U MAKEDONIJI

 

 

 

 

 

 

MILOŠ

 

        Na žalost mnogih tu nije sahranjen Aleksandar Makedonski, već neki Brig (Brđanin) Miloš (ne isključujem ni Miloša Obilića).