Friday, December 22, 2023

BADNJAK

O porijeklu riječi “badnjak” i originalnom značenju Badnjeg dana, ili Badnjice, etimolozi nisu nikad ništa sigurno rekli. Neki su to dovodili u vezu sa riječju “badanj”, što je bukvalno PONOR, BEZDAN.

Porijeklo naziva “badnjak” Petar Skok nalazi u riječi “bdenje” za koje pretpostavlja da je postalo od “indoevropskog *budh- > slav. bbd- (lit. budétï)” [1]. Po tom njegovom *budh on izvodi porijeklo naziva “badnjak” i “badnji[2]. Evo šta još kaže Skok:

“... badnjak, bug. bădnik u dva značenja: 1° to i badnji dan (ŽK, badnjaK); 2° drvo ili panj koji se pali uoči Božića, folklorni običaj koji ima svoj ceremonijal i svoju simboliku.” [3]

Krajem 20. i početkom 21. vijeka pojavila se tvrdnja da je naziv “badnjak” izveden od glagolske imenice “bdenje” od pretpostavljene riječi *bādna, koje se odnosi na bdenje [4], tj. nespavanje.

Dakle, Petar Skok tvrdi da je “badnjak” postanjem od njegove pretpostavljene, tj. izmišljene i navodno “indoevropske” riječi “*budh” sa značenjem “bdenje”, dok Aleksandar Loma pretpostavlja da je od njegovog hipotetičkog “*bādna” sa značenjem “bdenje[5]. Ni jedan ni drugi nisu rekli istinu i namjerno su slagali služeći crkvenoj laži koja ulazi u uši neupućenog naroda kao sveta crkvena istina.

Šta znači naziv BADNJAK i od čega je riječ nastala?

U srpskom postoje nazivi BADNJAK, BADALJ i BADLJE i sve počinju korijenskom osnovom BAD.

Šta je BADALJ? BADALJ je kad se jedna trepavica savije pa žulja oko, ili kad trepavica izraste nisko uz oko ili ispod kapka pa SMETA, BOLI i KVARI VID [6]. Više takvih dlačica su BADLJE. Vuk kaže da se u crnogorskoj Crmnici BADALJ naziva šiljajto gvožđe na vrhu štapa, kojim se ubadaju volovi da brže idu [7].

Sanskritsko BĀDHA, BĀDHANA i BĀDHAKA znače SMETNJA, BOL, MUKA, PATNJA, TUGA, NESREĆA, OZLJEDA; UDALJAVANJE, ZLO, UNIŠTENJE, UGNJETAVANJE [8]. On je bolni godišnji ciklus koji UBADA i PROBADA. Sve to izgara u rasplamsanoj badnjoj vatri mladog Perunovog hrasta.

Englesko BAD znači ZLO [9]. Perzijsko BAD znači OPAK, ZO, NEVALJAST [10], korniško BAD je NEPROVIDAN, GLUP [11], armorićansko BAD je GLUPAVOST [12], a glupost je suprotnost bistrini, glup nije umno bistar, razum mu je zamračen.  Francusko BADIN, znači NEVALJAST [13], BADINE je ŠTAPIĆ; PREKIDAČ, PREOKRET, SKRETNICA [14]. To je BADNJAK u bukvalnom i simboličnom smislu preokreta vremena.

U svim nabrojanim riječima zajedničko je BAD i ovo BAD je u srpskom BADNJAK. Iza BAD je sufiks -NJAK, isto kao što iza nekih osnova stoji to isto -NJAK, pa imamo: KUTNJAK, ŠUMNJAK, SVIJETNJAK, CVIJETNJAK, UBADANJE, PROBADANJE, itd.

BADNJAK se pali radi simboličnog slabljenja sile Crnoboga i snaženja Sunca kako bi se otrglo daljem PADANJU U TAMU. To je želja da čovjek i narod budu saradnici i pomoćnici svog BOGA SUNCA.

Nakon BADNJEG DANA (BADNJICE) i LOŽENJA BADNJAKA sljedećeg dana ZLI PAD Sunca zaustavlja se i Sunce počinje da se penje ka sjeveru i proljeću.

BADNJAK (keltski LOG) i LOŽENJE BADNJAKA je prehrišćanski običaj hiljadama godina stariji od hrišćanstva i nema nikakve veze sa crkvenim božićnim bdenjem koje se uvodi u Crkvi tek od sredine 5. vijeka kad Crkva odlučuje da dan Isusovog rođenja bude na zimski solsticij 25. decembra s početka hrišćanske ere, a dan uoči toga bio je srpski BADNJI DAN, BADNJICA. Najstariji smisao BADNJAKA je u liku zloduha pod imenom BAD u perzijskoj mitologiji:

“BAD, (mitolog.), perzijski džini, koji je, prema perzijskim magovima, upravljao vjetrovima i mjesecima. Po njemu ne na Orijentu nazvan jedan mjesec u godini; a 22. u mjesecu njemu je bio posvećen.” [15]

Džini je duh, ilirski “geni”, latinski “genius”. BADNJI DAN je dan zloduha BADA. 

BDENJE je postanjem je starog DEN (dan): DEN > BUDEN.

Od DAN je izvedeno BUDAN, dakle u BUDEN i BUDAN osnove su DEN i DAN, dok je u BADANJAK osnova BAD i od BAD je izvedene BADANJ, BADALJ, BADLJICA, BADLJE, BADILJ (ašov) [16].

Prelaskom zvučnog B u bezvučno P od oblika BADNJA dobijeno je PATNJA, jer BAD znači LOŠE, ZLO, BOL.

Hristijanizacijom i represalijama Crkve zabranom paljenja badnjaka uoči prvog dana zime, Srbi su zaboravili prirodni kalendar svoje stare vjere i vremenom svi prešli na paljenje badnjaka uoči 25. decembra julijanskog.

Radi razbijanja crkvenih laži kako je Sveti Sava dozvolio prehrišćanko u srpskom hrišćanstvu, samo da navedemo da se badnjak ne pali ni u jednom pravoslavnom manstiru SPC, osim na Cetinju, jer je to tradicija nekadašnje Crnogorske crkve. Paljenje badnjaka u pojedinim manastirima Kosova nakon 2000. je radi okupljanja ono malo srpskog naroda što je na Kosovu ostalo.

U Hilandaru, kojeg su crkvenom propagandom Srbi u nebesa vozdigli, nikad se srpski badnjak nije naložio.

..............................
    [1] Petar Skok, Etimologijski rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika, Knjiga I; JAZU, Zagreb, 1971, str. 128.
    [2] Ib. 128.
    [3] Ib.
    [4] Ib.
    [5] Aleksandar Loma, Etimološki rečnik srpskog jezika, sveska 2; Institut za srpski jezik SANU, Beo-grad, 2003, str. 69.
    [6] Vuk St. Karadžić., Srpski rječnik istumačen nje-mačkijem i latinskijem riječima; Beč, Štamparija jer-menskoga namastira, 1852, str. 11.
    [7] Ib.
    [8] Monier Monier-Williams, A Sanskrit-English Dicti-onary, Oxford, The Clarendon Press, 1960, p. 728..
    [9] Walter William Skeat, An Etymological Dictionary of the English Language; Oxford: The Clarendon Press, New York: Macmillan & Co., 1893, p. 47.
    [10] Ib.
    [11] Ib.
    [12] Ib.
  [13] Ernest A. Baker, Cassell’s French-English Eng-lish-French Dictionary; Cassell & Company, Limited, London, Toronto, Melbourne, and Sydney, 1923, p. 60.   
    [14] Ib.
    [15] Dictionnaire universel, historique, critique, et bibliographique, Neuvième édition, Tome II; Paris, De L’imprimerie de Mame Frères, 1810, p. 154.
    [16] Petar Skok, Ib. str. 87.

No comments: