Monday, March 13, 2017

PETROGLIFI U SELU ŽLJEB NA TARI

 
        Mi smi dio drevne istorije svijeta, ali preči su nam Nemanja i Sava od te istorije. Naš svetosavsko-slovenski moto je "Sve za laž, laž ni za šta!"
 
         Petroglif kao antropomorfna simbolika sunca godine (Jennings Petroglyph, Seton Hall University Museum of Anthropology and Archaeology, South Orange, New Jersey) i zoomorfni prikaz Sunca godine na petroglifima u selo Žljeb na Tari nedaleko od Bajine Bašte.
 
   Znak Ր na pećinskom crtežu (Cueva del Pirutano, Spain) i na našim rednjevijekovnim stećcima (Novo Selo, Kupres; Bišće polje, Mukoša, Mostar).
 
Petroglifi sa znakom Ր (Žljeb, Bajina Bašta) i petroglif prekolumbovskih američkih Indijanaca (Coso Range, Little Lake, California).
 
 Sanskritsko PERU je SVJETLOST, VATRA, SUNCE. Simbol Ր je simbol VATRE (sumersko PER, PAR, feničansko P i egipatski hijeroglif S). Na ovoj slici je znak Ր na indijanskom petroglifu (Toro Muerto, Peru) i na stećku oko krsta (Zeleno polje, Rogatica).
 
     Plameno pero na glavi antropomorfnog Sunca na indijanskim petroglifima (Wolfman Panel, Butler Wash, BLM Lands, San Juan County, Utah), na spomeniku despota Stefana Lazarevića (Crkvine, selo Markovac kod Mladenovca), na stećcima (Šivolje, Šelec, Kalinovik; Vukovsko, Jeljan, Kupres) i na petroglifu u selu Žljeb na Tari kod Bajine Bašte (u dnu lijevo).

Friday, March 3, 2017

O STAROSTI STEĆAKA

       
Srednjovijekovni slavenski ratnik sa kopljem.
 
 
Izgled koplja kao dokaz datiranja srednjevijekovnog stećka (Gračanica, Visoko). Isto takvo koplje prikazano je u Perunovoj ruci na kamenu uzidanom u zid crkve u Žrnovnici kod Splita, a jedan primjerak takvog koplja nalazi se u Vojnom muzeju u Beogradu.
 
        Koliko su stećci stari, odnosno od kad se klešu i podižu, vrlo je teško pitanje. Retrospektivnu genezu stećaka možemo pratiti od početka 20. i kraja 19. vijeka pa 12. vijeka jer su ili datirani ili su na njima ukrasni motivi oružja čija je vizuelna forma bila karakteristika određenog doba. Pod nekim stećcima nađeni su grobovi sa dijelovima odjeće i nakitom. Tako po natpisima, izgledu oružja, odjeće i nakita datiraju neke stećke srednjeg vijeka.
 
Šljem na stećku (Koper-Vrelo  Sitno, Makarska) i šljem na tračkom konjaniku postavlja pitanje o starosti nekih stećaka.
 
        Ali, pod nekim stećcima nema grobova, jer su se pokojnici spaljivali i humke sa stećcima podizane su samo na urnama sa pepelom. O tome i Homer u Ilijadi govori:
 
         "Nebeski oblačnik Zeus progovori tad Apolonu:
         'Deder, mili mi Febe, iznesi Sarpedona divnog
         Sad iz strijela i kiv sa njega očisti crnu,
         Pa ga odnesi dalje i okupaj tada u r'jeci
         Te ga ambrosijom namaž', obuci u haljine vječne,
         Snu ga i Smrti, dvoma bliznadma, ostavi onda,
         Pratiocima hitrim, a oboje brzoće njega
         Pren'jeti na polje rodno u široku likijsku zemlju;
         Tu će ga braća sahranit i rođaci i hum će grobni
         Nasut i metnuti stećak, jer čast je mrtvima takva'."

                                (Homer, Iliada, 16,665-675, prevod: T. Maretić)
 
         Da li su arheolozi pod nekim stećkom našli urnu sa pepelom, o tome se ništa ne zna, a i da su našli, državni cenzori spriječili bi da se to objavi, a to bi učinili i danas. Na jednom stećku kod Stoca je natpis sa 739. god. (po drugom tumaču to 631. god.), ali se tumači slažu da je to greška pisara, što je zaista moguće.


Sumerski piktografski znak Ր znači PAR i isti je znakovima na stećku (Zeleno polje, Rogatica). Keltsko (gaelik) PARAS znači NEBO. Srpsko PARA je VODA NEBA. Sanskritsko PERU je VATRA, SUNCE.
          Na nekim stećcima nema ukrasnih motiva, a na nekima su motivi čiju upotrebnu nalazimo u vremenu sumerske i egipatske civilizacije (jedan primjer na slici iznad). Šta ćemo sa njima?

SMIJAVICE NA STEĆCIMA

Šeril Kol (Cheryl Cole)

         Kod nekh osoba pri osmjehu jave se karakteristične rupice na obrazima kao kod pjevačice Šeril Kol (Cheryl Cole) i to narod naziva smijavicama.

Na obrazima su smijavice.


 


 
        Zanimljivo je da se smijavice javljaju i na stećcima na likovima krstjanskih prehrišćanskih bogova sunca: gornji dio druge fotografije je sa stećka u Zvorniku, a u donjem dijelu je stećak na planini Visočici (južno od Bjelašnice). I ovo je jedan od dokaza da su stećci srpska baština.

RUKA SA ŠEST PRSTIJU

Božja ruka blagoslova sa šest prstiju na posmrtnoj urni (Przeworsk, 3rd cent. BC - 5th cent. AD) i stećak u okolini Glamoča (tačna lokacija u izvoru nije navedena). Simbolični prikaz šestoprste ruke na urni pripada sjevernoj strani Sunčevog krsta, dakle vremenu proljeća i ljeta, dakle to isto znači i na stećku.

KELTI SU BILI SRBI


         Kelti (Cimerijani) bili su isto što i Tračani, a Srbi su od Tračana, dakle su Kelti bili Srbi. Pogledajmo keltske (velške) riječi:

         a) SÊR = ZVIJEZDE (1)
         b) BAN = UGLEDAN, VIĐEN, POSTOVAN, VISOK (2)


SER-BAN > SERBAN

Srbi, znači li vam išta riječ SERBAN? Šta znači ta riječ kod vaših Slovena?

         Pogledajmo i ove keltske (gaelik) riječi:

         a) SAR = HEROJ, JUNAK (3)
         b) BANN = BRANITELJ VRATA (4)
         c) BAN = SJAJAN, SVIJETAL, BIJEL (5)

SAR-BANN > SARBANN
SAR-BAN > SARBAN

Srbi, znače li vam išta riječi SARBANN i SARBAN? Šta znače te riječi kod vaših Slovena?
............................
         (1) William Richards, A pocket dictionary, Welsh-English - Geiriadur llogell, Cymraeg a Saesoneg, Publisher Wrexham : R. Hughes ; London : Simpkin, Marshall, 1861, p. 248.
         (2) Ib. p. 39.
         (3) Neil M’Alpine, A Pronouncing Gaelik Dictionary, Second Edition, Published by Stirling & Kenney, Edinburgh, 1833, p. 218.
         (4) Ib. p. 28.
          (5) Ib. p. 27.

Tuesday, February 28, 2017

STEĆAK U ZVORNIKU

        Nakon pojave knjige "Stećci, laž i bogumili" i njene argumentovane priče o pravoslavnim dvovjernim krstjanima, oborena je tvrdnja rimokatoličkih autora o postojanju bogumila, oborena je tvrdnja ortodoksnih autora da su krstjani bili pripadnici grko-ortodoksne crkve i oborena je tvrdnja bosnjačkih islamofila da su svi "bogumili" pod otomaskom okupacijom konvertirali u islam.
         I ne želeći priznati istinu (jer nisu od Istine), današnji rimokatolici, današnji grko-ortodoksi i današnji islamisti dovijaju se na razne načine i zaposlili su nove lažove i šarlatane simbologije ne bi li pred javnošću oborene svoje laži nekako pridigli i uspravili. Ali sve te njihove pokušaje lako je raskrinkati i, htjeli oni ili ne, moraće priznati sve ono o čemu knjiga "Stećci, laž i bogumili" piše.
 
Stećak u Zvorniku (foto: Nebojša Mićić).
 
         Ovdje ćemo navesti nekoliko primjera grko-ortodoksnih prenapinjanja da usprave svoju laž o tome da su krstjani bili i ostali ortodoksni hrišćani. Evo citata o simbolima na stećku u Zvorniku, koji je pred početak rata 1992. god. u zaseoku Marčetići kod sela Liplje našao profesor Rajko Avramović:
         "Предња страна споменика је над дужом страницом петоугла, а завршава се троугаоно под кровним површинама. На њеној доњој половини налази се рељефна композиција дрвета живота, која није ретка на стећцима. На крајевима грана дрвета стилизовани су цветови од две укрштене цртице, које би могле да представљају и крст Св. Андрије. Овај симбол се јавља на више места на споменику." (1)
         Zašto je ovaj stećak u formi petougla (pentagona). Zbog petke u krstjanskom kalendaru, zbog krstjanske nedjelje ("sedmice") od pet dana u kojoj je petak bio kao danas nedjelja: sveti neradni dan! Simbol petke je zvijezda petokraka u čijem je centru petougao, tj. pentagon. Klesar je stećak zamislio kao centar petke (petokrake).
 
 
         Autor gornjeg citata samo spominje drvo života, ne ulazeći u smisao simbola kojima je ono predstavljeno. Nije to rajsko drvo života hrišćanske teologije i hrišćanske ikonografije, nego je to kalendarsko Sunčevo godišnje drvo života.
         Drvo izrasta iz kosmičke prazemlje (stepenasta piramida) i grana se po godišnjiom dobima: četiri grane sa četiri spirale su četiri sunca u četiri godišnja doba: zima, proljeće, jesen i ljeto.
         U simbolu prazemlje je dan zimske kratkodnevnice na prvi dan zime o zimskom solsticiju. Na taj dan Sunce je u dnu južnog neba, dan je kratak, a noć vrlo duga. Simbol prazemlje označava kosmičku tamu iz koje je rođena svjetlost (mlado Sunce).
 
 
         Iznad simbola prazemlje su dvije grane sa spiralama: to su Sunčevo vrijeme jeseni (lijevo) i Sunčevo vrrijeme zime (desno).
         U sredini drveta su grane grane proljetne i jesenje ravnodnevnice na prvi dan proljeća (desna) i prvi dan jeseni (lijevo). Na njima su simboli Sunčevog cvijeta života, a iznad njih su grane proljeća i ljeta.
         Na na vrhu drveta je dan ljetne dugodnevnice na prvi dan ljeta o ljetnom solsticiju. To je dan kad je Sunce u svojoj najvećoj snazi i na najvišoj taki sjevernog neba. Simbol toga je nebeski cvijet života na vrhu drveta.
         Iznad glava bogova proljeća i ljeta je simbol ljetne dugodnevnice, simbol Vidovdana. To je dan u kojem se smjenjuju proljeće i ljeto: proljeće je jedna grana, ljeto druga, a cvijet života između njih je simbol Sunca u tom danu i nije to nikakav krst sv. Andrije.

Triskeli na stećku (foto: Nebojša Mićić).
 
        "На преостале три бочне стране су композиције геометријских и биљних мотива, од чега на две лозице са гроздовима, а на једној само лозице." (2)
Ovo je pravi primjer kad pred vjerskom zaglupljenošću vjernik blokira svoj razum, te kao takav  nema ni duhovne ni umne snage da prizna sebi i drugima šta vidi, a to je da su pored biljnih motiva na stećku prikazani i triskeli. Svako normalnog vida i normalng uma vidi te triskeli, te drevne mistične simbole koji su rabljeni od drevnih kultura sve do hrišćanstva. Čak i u srednjevijekovnoj hrišćanskoj ikonografiji ima triskela na freskama, a kod Srba srećemo ih na srednjevijekovnim stećcima, a na starom pravoslavnom trsteničkom greblju ima i jedan stećak sa triskelom iz druge polovine 19. vijeka.
         Geometrijski motivi romba su simboli neba, takođe poznati simboli od preistorijskih petroglifa do današnjih dana, dakle i prije hrišćanstva i u hrišćanstvu. 
 
 
        Gundestrupski kotao pravljen je na Balkanu i mnogi autori smatraju da su to mogli uraditi jedino vjesti kovači Skordići. Na kotlu su prikazani keltski bogovi i keltski ratnici u pantolama dokoljenkama. U istim pantolama su i dva lika sa stećka u Zvorniku.
         Teritorija Skordića je od Save pa Mačvom uz obe strane Drine ka rijekama Tari i Pivi. Tu u gornjem toku Drine u 12. vijeku između Srba i Vizantijaca bila je bitka koju Kinam opisuje kad spominje srbske dokoljenke. Srbi su porijeklom Kelti, a Kelti su bili isto što i Tračani. To zvanična jezuitska istorija i SPC, kao grko-ortodoksna i vatikanska institucija, ne žele da priznaju, te njen glasnogovornik za likove u dokoljenkama na zvorničkom stećku kaže:
         "Изнад дрвета живота представљена је композиција два војника који држе мачеве, један уз тело, а други пребачен преко рамена. Веома је занимљиво да су они приказани у кратким панталонама. Војници се на стећцима најчешће приказују у дугим панталонама, преко којих носе хаљетак утегнут у појасу. Ратници у кратким панталонама сматрају се делом келтске иконографије, а прича о томе одвела би нас у расправе о генези културе стећака, што није предмет овог рада." (3)
 
 
         Evo opisa Srba oko Drine iz spisa vizantijskog hroničara Ivana Kinama (1143 - 1200) koji kaže da su Srbi njegovog vremena bili obučeni u bijele dokoljenice (vidi: P. Srećković, Stanje i odnosi srpskih arhontija prema Ugarskoj i prema Vizantiji, u polovini 12. veka, Glasnik srpskog učenog društva, Knjiga 54, Rasprave i drugi članci, Beograd, Štamparija Kraljevine Srbije, 1883, str. 172).
         I šta je zaključak u vezi Kelta, Srba i dokoljenki? Zaključak je da su Srbi porijeklom Kelti, ali ortodoksni svetosavski vjernik ne želi o tome da govori i jednostavno preskače to pod izgovorom da to "nije predmet ovog rada". Njegov primjer  je samo jedan od mnogih primjera kako se laže Srbima.


Vrh stećka

        Vrh stećka u Zvorniku je na dvije vode sa simbolima Sunčeve godine vremena: četiri godišnja doba sa cvijetom života kao simbolom Vidovdana. Dakle su na stećku sve prehrišćanski solarni simboli srbske prehrišćanske vjere što svjedoči o dvovjerju Srba krstjana.

 ...............................
(1) Nebojša Mićić, Natpisi i zapisi 2, Beograd - Valjevo, 2016, 21-23.
(2) Ib.
(3) Ib.

SVETOVID (PERUN, PERUNKO)

 
         Na gornjoj strani ploče je vrijeme kad je Sunce na nebeskom prestolu na prvi dan ljeta o ljetnoj dugodnevnici (Vidovdan, ljetni solsticij).
        Svetovidov konj od Jurja (Jarila), boga proljetnog sunca, prilazi Svetovidu (Perunu), bogu ljetnog sunca. Svetovid (Perun) je veći od Jurja, jer u ljetno doba godine Sunce ima jaču snagu od Jurjevog proljetnog sunca.
        Svetovid (Perun) ima čelenku od sedam pera: centralno pero je Vidovdan, a po tri pera sa strana su tri mjeseca proljeća i tri mjeseca ljeta.
 
         Sanskritsko PERU ( पेरु ) ima sljedeća značenja: ŽEĐ, PITI, SPAS, SJEME, KLICA, DONOSILAC, VATRA, SUNCE.
.............................
         Izvor crteža: Matija Bijelić, Starobosanski natpisi u Premilovom polju, Glasnik Zemaljskog muzeja u BiH, Knjiga 3, Godina 2, Sarajevo, juli-septembar. 1890, str. 303.

Thursday, February 16, 2017

SRETENJE

 
         Danas 15. (2) februara SPC obilježava praznik Sretenje Gospodnje, a narod kaže jednostavno: Sretenje. Ovaj dan crkva je ustanovila na četrdeseti dan od pravoslavnog Božića kao uspomenu na donošenje malog Isusa u jerusalimski hram, gdje stari sveštenik Simeon prepoznaje Isusa kao Mesiju. U običnom narodu je drugačija priča, jer i dan-danas vjeruje se da je Sretenje dan kad se susreću zima i ljeto, a Isusa i hram niko od naroda prije nije spominjao. Otkud između crkve i naroda ovolika razlika u shvatanju smisla Sretenja?
 
         Sad i ovdje pokazaćemo očigledni primjer kako je crkva izmišljala praznike i kao duhovni virus kroz praznike vršila svoj prozelitizam u narodu zatirući tako stara vjerovanja i običaje naturajući svoje.
 
         Praznik Sretenje Gospodnje zvanično je ustanovljen i unesen u kalendar crkve oko 550. god. u vrijeme vizantijskog cara Justinijana Velikog.
 
         U prirodnom astronomskom kalendaru postoji tkz. precesija ekvinocija: to je kad se u danu proljetne ravnodnevnice jedna tačka na Zemljinom ekvatoru pravolinijski poravna sa pravcem Sunca. Tada Sunce iz južnog zimskog neba prelazi na sjeverno proljetno nebo: zima prestaje, a nastaje proljeće. To je po sunčanom (tropskom) kalendaru.
 
         Ali, da bi se ona tačka na Zemljinom ekvatoru poravnala i za zvijezdama prema kojima je bila prije godinu dana na ovaj dan i ovaj momenat, potrebno je da prođe još 11 minuta i 14 sekundi (11,23333333'). To je po zvjezdanom (sideralnom) kalendaru. Ovih 11,23333333 minuta je razlika između početka proljeća po sunčanom i početka proljeća po zvjezdanom kalendaru.
 
         Prvi dan zime u vrijeme Isusovog rođenja bio je 25. decembra julijanskog (zvezdanog kalendara), a crkva je ustanovila svoj praznik Sretenje Gospodnje 550 godina kasnije. Koliko se prvi dan zime pomjerio za to vrijeme? Evo: 550 godina po 11,23333333 minuta je 6178,333332 minuta = 102,9722222 časova = 4,290509258 dana = 5. dan od 25. decembra = 20. januar. julijanskog kalendara. Tog dana je u vrijeme 550. godine bio prvi dan zime.
 
         Kad je u vrijeme Isusovog rođenja bio prvi dan proljeća? Crkva je prvi dan proljeća u to vrijeme obilježila praznikom Blagovijesti: 23. aprila julijanskog kalendara. Pošto se za 550 godina prvi dan zime pomjerio na 5. dan nižeg datuma, isto tako je pomjeren i prvi dan proljeća: sa 23. aprila na 18. april.
 
         Hajde sad da nađemo sredinu između 20. januara na prvi dan zime 550. god. i 18. aprila na prvi dan proljeća 550. godine. Sredina je tačno na 45. danu sa obe strane: Sretenje je 45. dan od početka zime i 45. dan od početka proljeća. Zato je u narodu ostalo vjerovanje da se na Sretenje susreću zima i ljeto, a crkvi je trebalo 550 godina da čeka to prirodno zbivanje da bi taj pokretni prehrišćanski praznik ukinula i zamijenila svojim nepokretnim praznikom Sretenje Gospodnje.
 
 
         Pošto su današnji Srbi većinski porijeklom Kelti, trebalo bi da i današnji potomci Kelta na hrišćanskom Zapadu imaju svoj praznik Sretenje kao sredinu između zime i proljeća. I imaju ga: taj praznik Kelti su zvali Imbolc ili Imbolg day i u naše vrijeme pada na 1-2. februar gregorijanskog kalendra, a to je baš vrijeme sredine između prvog dana zime i prvog dana proljeća u naše vrijeme (zapadna crkva je to poklopila sa nekom njihovom sveticom Brigitom). Tog dana je i ono vremensko gatanje sa ježom i mrmotom (Hedgehog and Groundhog Day). U Beogradu su počeli da gataju sa medvjedom u Zoo-vrtu!
 
         Dakle je sve su izmišljanja i prekrajanja. Ako bismo ovoj priči dadali i drugu priču o onome da su mudraci sa istoka zatekli novorođenog Isusa u vitlejemskoj pećini, a potom kralj Irod šalje vojsku da pobiju svu djecu u Vitlejemu i oko Vitlejema, te je Josif sa Marijom i malim Isusom morao je da bježi u Egipat, sad je pitanje otkud Isus u jerusalimskom hramu na četrdeseti dan od rođenja?
Ne kaže nas narod zaludu: "U laži su kratke noge, a duga brada!"

Monday, February 13, 2017

MOTANJE I OKRETANJE


ČUNJAK, MOTOVILO i MOSUR istog su znacenja. Otkud riječ ČUNJAK?

A) Keltsko (gaelik):
• CUM = DRŽATI, DRZAČ (1)
• CUMA (pravilnije CUNNA) = OBLIK, OKVIR (2)
• CUMAIL = DRŽANJE (3)
• CUNN = OKVIR, OBLIK (čun je i držač na vodi: čamac) (4)
• CUNNA = NAPRAVA,SPRAVA, ALATKA (5)
 
B) MOTOVILO: MOTOVILO < MOTATI + VITI
 
• MOT = KRUŽNI OKRET (UKRUG)
• VITI = NAVIJATI, NAVITI
 
C) MOSUR: MOT > MOT-UR
 
• MOT = OKRET UKRUG
• UR = NOV, TAZE (6)
• AS-ÙR = OPET, PONOVO (7)
 
        U gaeliku nema riječi MOT, ali postoji riječ MODH (8) sa značenjem RAD, POKRET. Da li je MODH nastalo od MOT ili je MOTH nastalo od MOT, to je ovdje nebitno. Sa korijenom MOT- je srbsko MOTIKA i to upućuje na RAD. U velškom postoji riječ MOD sa zanačenjem OKRET, KRUG, a velško MODUR je VLADAR, KRALJ, ali je i MOTOR (9).
 
         Etimolozi tvrde da je to sve izvedeno od latinskog MOTIO, što znači POKRET, KRETNJA. Keltsko-trački je mnogo stariji od latinskog. Srbsko MOTRITI znači neprekidnu radnju kretanja glavom i očima. MOT imamo i u srbskom KOMOTAN, SAMOTAN i obe riječi upućuju na KRETANJE.
 
         MOT jeste RAD, jeste KRETANJE, jeste OKRETANJE, ali je po zakonu fizike za svaki RAD, KRETANJE i OKRETANJE potrebna energija, sila, snaga, tj. MOĆ. Riječ MOĆ postala je od protosrbskog MOTJ, gdje je TJ meki dvoglas od kojeg je postalo Ć.
 
        Tako vidimo da je riječi MOT najstarije značenje SNAGA, SILA, MOĆ i to je u fizici ENERGIJA koju je stvorio i održava duboki nezemaljski Božji glas što na keltskom glasi MOTHAR (10). Glas je treperenje, vibracija, frekvencija. Duboki nezemaljski Božji glas je niska frekvencija. FREKVENCIJA je MOĆ KOJA POKREĆE SVE, a izvor FREKVENCIJE jeste BOG.
…………………………….
         (1) Neil M’Alpine, A Pronouncing Gaelik Dictionary, Second Edition, Published by Stirling & Kenney, Edinburgh, 1833, p. 95.
         (2) Ib.
         (3) Ib. p. 96.
         (4) Ib.
         (5) Ib.
         (6) Ib. p. 279.
         (7) Ib.
         (8) R. A. Armstrong, Gaelic Dictionary in Two parts: I. Gaelic and English. II. English and Gaelic, London, Printed for James Duncan, 37, Paternoster Row; 1825, pg. 1017.
         (9) William Spurrell, A Gramar Of The Welsh Language, Charmarten - London, 1848, pg. 283.
         (10) Neil M’Alpine, A Pronouncing Gaelik Dictionary, Second Edition, Published by Stirling & Kenney, Edinburgh, 1833, p. 185.

KOVITLAC VITLA


VITLATI znači nešto okretati u krug, VRTITI ga.
Svakom čovjeku na glavi je SVRTAK.
Na rijeci je SVRTAK opasni KOVITLAC, jer se tu voda kružno VRTI.
 
SVETOVID (Sveto-VID) je i SVANTOVIT (Svanto-VIT). LJUDEVIT znači "vladar ljudi" (1), jer on okreće, tj. VITLA ljude po svojoj volji: ljude-VIT.
 
 
VITLO je MOTOVILO na bunaru (čekrk).
 
 
Latinsko VITA je ŽIVOT što znači da su VITLANJE i KOVITLAC VRTLOG (vrt-loga) ŽIVOTA.
.........................
         (1) P. Skok, Etimologijski rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika, Knjiga III, JAZU, Zagreb, 1973, str. 599.