Otkud ime mjeseca januara, prvog mjeseca
godine? Govore da je to od imena rimskog boga Janusa: Janus (Ianus,
lat.) bio je rimski bog početka i preobažaja, bog nebeskih
kapija. Sad ćemo
tu tvrdnju da provjerimo i prvo idemo do srbskih riječi: Jana, Janko, Janika,
Janja, janja, jantar, janje.
U riječima
Jana, Janko, Janja, Janika, janja,
jantar, janje korijen je jan-. Šta znači korijen jan-? Pošto
je sanskrit neka vrsta protosrbskog jezika, idemo do sanskrita:
sanskritsko jana, janana, janaka, janika znači rođenje, proizvoditi,
uzrokovati, originalni postanak,
stvaranje. Sanskritske riječi janati (skraćeno jan), janate (jan),
janayati (jan), janayate (jan) znače sve što smo već nabrojali: rođenje,
proizvoditi, uzrokovati, prvobitan, postanak, začetak, početak, stvaranje.
I sve to označavaju riječi srbskog jezika: Jana, Janko, Janja, janja, jantar, janje, jer
im je korijen jan- istog značenja kao i korijen sanskritskih riječi jana,
janana, janaka, janika, janati (jan), janate (jan), janayati, (jan), janayate
(jan).
Ovce se janje
u januaru i mlada janjad su prva koja se rađaju u novoj
kalendarskoj godini: JANUAR je začetak, početak, stvaranje, rođenje
novog Sunca, nove kalendarske godine. JANUAR je u stvari JAN URA, tj. JANURA i označava
ZAČETAK, POČETAK, STVARANJE, ROĐENJE (JAN) VRIJEMNA (URE), ROĐENJE NOVOG SUNCA
I POČETAK GODINE. To JANURA (JAN-URA) u latinskom je JANU AR, jer srbsko RA u metatezom
u latinskom postaje AR (isto kao sto je srbska istarska rijeka RASA dobila latinsko ime ARSA.
U svom “Etimologijskom
rječniku hvatskoga ili srpskoga jezika” P. Skok pretpostavlja da je riječ jagnje
od indoevropskog ogyhno-, odnosno
od sveslavenskog i praslavenskog agne, dodaući da ova riječ nije potvrđena
za baltoslovensku zajednicu, te zaključuje: “Možda pripada protoevropskom
supstratu”. Međutim, ni u sanskritu, kao najstarijem indoevropskom jeziku, nema
ni jedne riječi koja počinje sa ogyhno-.
Postoji sanskritska riječ ogha i
znači stado, mnoštvo, tok, brzina, ali vidimo da latinsko agni
(agnus) i sanskritsko ogha nisu iste riječi ni oblikom ni značenjem,
jer sanskritsko agni znači vatra i žrtvena vatra.
Izvorna
srbska riječ janje u
crkvenoslovenskom jeziku svih Slovena preko crkve zamijenjena je latinskom riječju agni (agnus) od starijeg
grčkog agni (aγνή) sto
znači čist (himna Bogorodici “Agni Parthene” ili Αγνή Παρθένε).
U ortodoksnoj liturgiji agnec je žrtva (simbolika Hrista kao žrtvenog
janjeta). Od grčko-latinske riječi
agni stvorena je današnja srbska književna
riječ jagnje, a izvorna narodna riječ je janje (to se desilo i u ostalim slovenskim jezicima).
Tako vidimo
da nisu u pravu svi koji govore da januar nije srbsko ime prvog mjeseca
godine i vidimo da nisu u pravu svi koji tvrde da je srbska Nova godina počinjala
početkom proljeća.