TIN JOŠ TINJA

Vatra tinja.

 

         "TINJATI, -nja impf. (Vuk, subjekt vatra) 'slabo gorjeti, prestajati gorjeti' prema pf. stmjati se (subjekt vatra). Od iste je osnove tin/ас, gen. -njca m = slov. tînjec 'Glimmer'." (1)

 

Tin (Tina, Tinia) na bronzanom etrurskom ogledalu.

 

         Kad se drva zgore, kad nestane plamena i ostane samo žera, tada vatra TINJA. Srbsko TINJATI potiče iz rasenskog (etrurskog), jer je izvedena od riječi TIN. To je ime rasenskog vrhovnog boga: TIN ili TINA, koji je Rasenima bio kao Zevs Grcima ili Jupiter Rimljanima (vidi sliku).

 

         TINJATI kazuje da vatra SLABO SJA, SLABO GORI, a TIN (TINA, TINIA) znači JAKO SJA, JAKO GORI.

 

         Skok kaže da je DINJA "sveslavenska riječ iz praslavenskog doba, bez paralela u baltičkim i ostalim indoevropskim jezicima" (2), ali ne zna odakle potiče riječ DINJA. Srbsko DINJA (kao vatra) izvedeno je od TIN (TINJA).

 

         Muško vlastito ime DINKO (osim u rodu) istog je značenja kao i žensko DINKA koje je isto imenu TINKA: svijetla, sjajna, vatrena, žarna, žarka.

 

         Nekad su lampe služile kao izvor SVJETLOSTI. U lampama je gorjelo ulje, te je u dalmatinskom primorju posuda za ulje TINAC.

 

 

         Englesko TINE znači ŽARAN, UŽAREN (3) i takođe potiče od rasenskog TIN.

 

Sanskritsko DINA ( दिन ) znači DAN. Glasovi T i D često se uzajamno mijenjaju: DIN -TIN, TIN - DIN. Da li je starije DIN ili je starije TIN, teško sa sigurnošću reći.

 

MILA-DIN > MILADIN, MILADINKA,
ŽIVA-DIN > ŽIVADIN, ŽIVADINKA,
VUK-A-TIN > VUKADIN, VUKADINKA

 

         Rasenski bog TIN još TINJA u jeziku Rašana.

................................
         (1) P. Skok, Etimologijski rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika, Knjiga III, JAZU, Zagreb, 1973, str. 472.
         (2) P. Skok, Etimologijski rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika, Knjiga I, JAZU, Zagreb, 1971, str. 406.
         (3) English etymology; or, A derivative dictionary of the English language, by George William Lemon, Printed for G. Roninson, London, 1783, p. 512.