Polinezija
Polinezija je skup od preko 1000 hiljadu ostrva u Tihom okeanu istočno od Melanezije i Mikronezije. Polinežani su arijska rasa i njihov jezik pripada indo-evropskoj grupi.
U ovoj temi pokazaćemo odakle potiče i sta znači ime polinežanske boginje vatre i vulkana: Pele ili Pela, a samim tim pokazaće se i odakle potiču Polinežani.
Zašto je ova boginja dobila ime Pele ili Pela i šta je značenje njenog imena? Odgovor tražimo po postojećim riječima srbskog jezika, tačnije po srbskoj riječi pelen.
Govoreći
o riječi “pelen” etimolog Petar Skok kaže:
"Riječ
je balkanska slavenskog podrijetla, jer je posudiše svi balkanski narodi: rum. pelin,
arb. pelin pored pelini = pelim (Gege), cine. piluńu,
pilonu, ngr. πελϊ-νος, tur. pelin, pelün. Upór. lot. pelējumi.
Izvodi se od iste osnove *pel- od koje i paliti (v.), sa istim semantičkim
razvitkom kao gorak od gorjeli (v.).” (1)
Uporedimo:
pelen – Pele (Pela)! Osnova je pel- i po Skoku to je istog značenja kao i osnova
pal- u riječi paliti. Pošto je
značenje osnove pel- jednaka značenju osnove pal-, dakle
je ime Pele (Pela)istog značenja kao i riječ palež, a to je vatra, plam, plamen i zato je Pele boginja vatre i vulkana.
Riječ paliti slična je sanskritkom phalgu, što znači crven, crvenkast. To je boja
vatre, boja plama, plamena. Isto značenje nalazimo i u drugim riječima istog korijena:
“Pelagia,
in Natural History the name by wich Pliny and other of the ancient
naturalists have usually called purpura.” (2)
Dakle
je riječ pelagia kod starih pisaca značila purpuran, purpurna, a
purpurna boja su tamnocrvena i ljubičasta, a i jedna i druga nalaze se u boji plamena.
Biljka Peliosanthes macrostegia ima purpurni cvijet, a biljka Spreading Pellitory ili Pellitory of the wall ima purpurno stablo. Biljka pelargonium ima purpurni cvijet, a takvu boju sadrži i cvijet biljke astragalus
pelecinus. I svuda je korijen pel-, baš isti korijen kao u imenu boginje Pele (Pela).
Jedna
vrsta ptica iz roda kolibrija imenovana je imenom Topaza
pella, a poznata je i pod imenom Crimson topaz. Zašto tu pticu zovu još i Crimson topaz? Zato što crimson znači tamnocrven i eto prvobitnog značenja korijena pel-:
plamen, vatra. Riječ crimson je u engleskom jeziku od 1400. godine, a njeni stariji oblici su cremesin, crymysyn i cramoysin (u starom španskom je cremesin). Ako riječ cremesin napišmo onako kako se izgovara, to je kremezin i eto skoro cijele srbske riječi kremen, a kremen je služio za ukresivanje, paljenje vatre. (3)
U 4. vijeku stare ere na dijelu prostora današnje Italije živio je narod Peligni (Pelignians,
Paeligni, Peligni). Vrhovni bog Peligna bio je Jupiter Pelino ili
Jupiter Paleno (Jupiter Palenos, lat.). Njihova boginja je Pelina ili Palinea. Po ovim
bogovima hriscani uvode Svetog Pelina (St. Pelino ili St. Pelinus,
Pelinus of Brindisi). Pogledajmo: Jupiter Pelino - boginja Pele (Pela): isti korijen, isto značenje: vatra, svjetlost.
"Fornander in 'he Polynesian Race,' says: 'In Hawaiian Pele is a fire-goddess who dwells in volcanoes...In Tahitian Pere is a volcano.'
These varieties of the name Pele, Fornander carries back also to the pre-Malay dialects of the Indian Archipelago, where pelah means 'hot,' belem to 'burn'. Then he goes back still farther to the Celtic Bel or Belen (the sun god), the Spartan Bela (the sun), and the Babylonian god Bel. It might be worth while for some student of the Atlantic Coast or Europe to find the derivation of the name Pele as applied" (3)
"Fornander, u 'Polinezijska rasa', kaže: 'U havajskom Pele je boginja vatre koja prebiva u vulkana...U tahitskom Pere je vulkan'."
Ovi varijeteti imena Pele, Fornander nosi nazad u pre-malajski dijalekt Indijskog arhipelaga, gdje pelah znači 'vruć', belem 'goreći'. Zatim ide još dalje unazad do keltskog Bela ili Belena (bog sunca), spartanskog Bele (sunce), i do vavilonskog Bela. To može biti vrijedno za neke izučavatelje Atlantske obale Evrope da nađu porijeklo imena Pele kako je navedeno."
I eto našli smo: ime polinezijske boginje Pele istog je korijena i istog značenja kao i ime pelignijskog boga Jupiter Pelino ili Jupiter Palino, isto kao keltsko Bela, Belen, isto kao spartansko Bela, isto kao vavilonsko Bel, isto kao srbski Beli (Vid) ili Belobog, isto kao i srbsko pelin koje je izvedeno od korijena pel- kao i srbsko plamen, a osnovno značenje svega nabrojanog je vatra.
..............................
(1) Petar Skok, Etimologijski rječnik hrvatskoga i srpskoga jezika, JAZU, Zagreb, 1971
No comments:
Post a Comment